У сённяшнім аглядзе навінак вольнага ПЗ, разгледзім новы расійскі Linux-дыстрыбутыў ROSA Desktop Fresh R1, сродак для стварэння "хмарнага" сховішча файлаў SparkleShare і фрэймворк Processing для стварэння мастацкіх кампутарных візуалізацый.

ROSA Desktop Fresh R1

Не толькі Ubuntu адзінай будзе жывы лінуксоід. Цягацца ў дружалюбнасці з тварэннем Шаттлварта спрабуе і, напрыклад, непасрэдны форк гэтай сістэмы Linux Mint. У мінулы раз мы адзначалі выхад новай версіі Mint 15, якую многія кампутарныя аглядальнікі ўжо назвалі на бягучы момант самым прывабным дыстрыбутывам для звычайнага карыстальніка.

Супернічаць з Ubuntu сабралася і расійская кампанія "РОСА", якая да сваіх карпаратыўных прадуктаў ROSA "Marathon" і ROSA "Helium" дадала новы Linux-дыстрыбутыў з мудрагелістай назвай ROSA Desktop Fresh R1, які прызначаны для звычайных карыстальнікаў. Што цалкам лагічна, так як сістэмы ROSA з'яўляюцца працягамі дыстрыбутыва Mandriva Linux, што ў былы час лічыўся ледзь не самым дружалюбным.

З іншага боку мая ўласная спроба ўсталяваць гэтую сістэму на наўтбук замест Ubuntu скончылася не вельмі дружалюбна - сістэма заглухла яшчэ на стадыі інсталяцыі, і давялося пісаць гэты агляд з усё той жа "Вубунты".

Хаця некаторыя нашы аўтары "КВ" паспяхова выкарыстоўваюць у сябе адзін з варыянтаў ROSA Desktop. Таму справядлівасці дзеля трэба адзначыць некаторыя прыцягальныя бакі гэтай сістэмы.

Напрыклад, стваральнікі дыстрыбутыва ROSA Desktop Fresh R1 завабліваюць публіку на сваю сістэму найбольш свежымі версіямі сістэмнага і прыкладнага ПЗ, пра што і сведчыць слова "Fresh" (англ. "свежы") у назве дыстрыбутыва. Аднак чым навей сістэмныя кампаненты, тым, як вядома, больш верагоднасць нестабільнай працы гэтай сістэмы, і мая няўдача з устаноўкай - адно з пацверджанняў гэтаму. Усё ж такі выкарыстанне асобных рэпазітароў PPA ў Ubuntu для самага свежага ПЗ выглядае больш пераважным варыянтам.

Прыцягальным бокам ROSA Desktop можна назваць і само расійскае паходжанне дыстрыбутыва, што з'яўляецца плюсам для неспрактыкаванага у Linux-сістэмах рускамоўнага карыстальніка. Свой першы ў жыцці ASP Linux я таксама выбіраў з-за яго татальнай рускамоўнасці.

Яшчэ адной фішкай ROSA Desktop Fresh R1 можна назваць ўласныя фірмовыя напрацоўкі "РОСА". Гэта, напрыклад, пераробленае працоўнае асяроддзе KDE з фірмовай панэллю запуску RocketBar, якое з'яўляецца асноўным для ROSA Desktop, і якое пасля гэтай пераробкі выглядае падазрона падобным на Windows 7.

Крыху пазней будуць прадстаўлены версіі сістэмы з абноўленым працоўным сталом GNOME і LXDE.

З фірмовых утыліт "РОСА" можна таксама адзначыць ўтыліту TimeFrame. Гэта інструмент, які наглядна на спецыяльнай часовай шкале паказвае з якімі файламі дакументаў карыстальнік працаваў у апошні час. Тут пры дапамозе дадатковай ўтыліты KLook магчымы прадпрагляд не толькі для тэкставых дакументаў, але і для медыяфайлаў.

І, вядома ж, у ROSA Desktop Fresh R1 маецца магчымасць падлучыцца да гульнявога сэрвісу Steam для атрымання доступу да мноства якасных гульняў пад Linux. Зараз без гэтай "функцыі" Linux-дыстрыбутыў ўжо нельга называць прыдатным для настольнай сістэмы.

SparkleShare 1.1

Утыліта SparkleShare - гэта сродак для стварэння "хмарнага" сховішча файлаў накшталт Dropbox. Падобнымі "хмарнымі" сховішчамі цяпер нікога не здзівіш, але SparkleShare мае свае асаблівасці, якія адрозніваюць гэты інструмент "хмарнага" захоўвання дадзеных ад яму падобных.

Для арганізацыі захоўвання файлаў у "хмары" SparkleShare выкарыстоўвае размеркаваную сістэму кантролю версій Git. Можна выкарыстоўваць як уласны Git-сервер, так і задзейнічаць у якасці сховішча любы знешні хостынг, які падтрымлівае Git - напрыклад, GitHub, Bitbucket. Іншымі словамі, SparkleShare можна разглядаць як спецыялізаваны Git-кліент, аптымізаваны для захоўвання і абмену файламі.

Сістэма Git стваралася заснавальнікам ядра Linux Лінусам Торвальдсам для стварэння размеркаваных дэцэнтралізаваных рэпазітароў праграмнага кода. Сам па сабе Git ўяўляе сабой набор утыліт каманднага радка, што можа апынуцца складаным для звычайнага карыстальніка. SparkleShare спрашчае працу з Git, так як аформлены ў выглядзе графічнага прыкладання, напісанага на мове С# з выкарыстаннем Mono. Гатовыя бінарныя зборкі падрыхтаваны для Linux, Mac OS X і Windows Vista+.

Адпаведна SparkleShare мае ў спадчыну ўсё перавагі Git. Галоўная перавага прыкладання - гэта магчымасць стварэння ўласнага незалежнага сховішча з магчымасцю гнуткага выкарыстання любога хостынгу.

Для аналізу гісторыі працы з файламі і адкату змен можна выкарыстоўваць сродкі кантролю версій Git. SparkleShare таксама дае сродкі для арганізацыі сумеснага доступу да файлаў і абмену файламі з іншымі людзьмі. Прадугледжаны сэрвіс адпраўкі апавяшчэнняў паміж кліентамі. Для абароны інфармацыі, якая захоўваецца ў публічных Git-рэпазітарах, можа быць выкарыстана шыфраванне, якое прымяняецца на баку кліента. Для пашырэння штатных магчымасцяў праграмы прадугледжана сістэма плагінаў.

Але SparkleShare таксама атрымлівае ў спадчыну і ўсе слабыя бакі Git. SparkleShare эфектыўны для адносна невялікіх тэкставых дадзеных, але дрэнна падыходзіць для працы з вялікімі бінарнымі файламі. Праграма таксама адчувальная да абрываў злучэнняў у працэсе перадачы дадзеных, і пры абрыве сесіі запатрабуе паўторнай загрузкі. Акрамя таго, выкарыстанне Git патрабуе значнай дадатковай дыскавай прасторы, што звязана з неабходнасць захоўвання лакальнага каталога Git-рэпазітара на кожнай кліенцкай сістэме, які змяшчае копію ўсіх сінхранізаваных дадзеных і гісторыю іх зменаў. Пры сінхранізацыі Git актыўна выкарыстоўвае ўсе наяўныя працэсарныя магутнасці і пры вялікай нагрузцы можа моцна запаволіць сістэму.

З недахопаў самой жа SparkleShare можна адзначыць адсутнасць рускай лакалізацыі.

Што ж тычыцца непасрэднай практычнай працы, то пры першым запуску SparkleShare выдасць карыстачу спецыяльны SSH-ключ, неабходны для аўтарызацыі на GIT-сэрвэры, а таксама арганізуе на кампутары карыстальніка выдзелены каталог, які будзе аўтаматычна сінхранізавацца паміж усімі экземплярамі SparkleShare, запушчанымі гэтым карыстальнікам. Для сінхранізацыі з серверам досыць перацягнуць файл у гэты каталаг. Доступ да функцый SparkleShare ажыццяўляецца пры дапамозе абразка ў трэі, з дапамогай якога карыстальнік паведамляецца аб зменах і атрымлівае хуткі доступ да файлаў. SparkleShare адсочвае змены кожнага файла і ў выпадку неабходнасці дазваляе карыстачу аднавіць патрэбную версію файла пры дапамозе дыялогаў "Recent Changes" і "History".

Нядаўна прыкладанне SparkleShare абнавілася да версіі 1.1. Праўда, новая версія для Windows на момант напісання артыкула яшчэ не была гатовая. А карыстальнікі Ubuntu могуць загрузіць новую версію са спецыяльнага ppa-рэпазітара, папярэдне абнавіўшы git-core з асобнага ppa-сховішча.

sudo add-apt-repository ppa:git-core/ppa
sudo add-apt-repository ppa:rebuntu16/sparkleshare+unofficial
sudo apt-get update
sudo apt-get install sparkleshare libmono-posix4.0-cil

Processing 2

У апошні час мы назіраем актыўнасць у распрацоўцы спецыялізаваных моў праграмавання, як, напрыклад, Scratch, Elm, пра якія мы пісалі зусім нядаўна. 3 чэрвеня гэтага года выйшла другая версія праекта Processing 2, што працягвае ідэі падобных спецыяльных моў праграмавання.

Хоць Processing, магчыма, правільна называць фрэймворкам, заснаваным на Java. Гэта мова з простым і зразумелым сінтаксісам, які дазваляе ствараць разнастайную графічную візуалізацыю і інтэрактыўныя мастацкія прыкладання, званых скетчамі. У сілу сваёй прастаты сінтаксісу рэкамендуецца мастакам, дызайнерам, студэнтам для вывучэння і вытворчасці візуальнага кантэнту. Сінтаксіс Processing, так скажам, інтуітыўна зразумелы і падобны на спрошчаны "Сі".

void setup () {
 size (400, 400);
 stroke (255);
 background (192, 64, 0);
}

void draw () {
 line (150, 125, mouseX, mouseY);
}

Але, нягледзячы на прастату сінтаксісу, скетчы Processing могуць быць цікавымі, глядзець якія жадана у жывым інтэрактыўным рэжыме.

Processing - гэта адкрытае, кросплатформеннае ПЗ, якое ўключае сам інтэрпрэтатар, міні-IDE і некалькі дзясяткаў прыкладаў. Для працы патрабуецца наяўнасць у сістэме Java.

Аднак існуеце варыянт Processingjs і для JavaScript, які дазваляе запускаць і ствараць скетчы прама ў браўзэры. Для стварэння і тэставанні маецца спецыяльнае браузернае асяроддзе sketchpad.cc.

А на HTML-старонцы скетчы запускаецца пры дапамозе спецыяльнай бібліятэкі JavaScript, якая выкарыстоўвае для іх адлюстравання тэхналогію Canvas, якая ёсць сёння ў тым ліку ў апошніх версіях Internet Explorer. Самі скетчы падобныя на Flash-анімацыю і цалкам ў многіх выпадках могуць яе замяніць. І менавіта як адзін са шматлікіх фрэймворкаў JavaScript для вэб-распрацовак Procesing зараз, на мой погляд, цікавы.

Міхаіл АСТАПЧЫК