У сённяшнюю падборку "свежага" адкрытага ПЗ ўвайшлі: сістэма маніторынгу камп'ютэрных сетак NetXMS 1.2.7, асяроддзе распрацоўкі Android Studio, асяроддзе распрацоўкі і анлайн-сэрвіс Scratch 2, workflow-сістэма ProcessMaker 2.5 і дыстрыбутыў Mageia 3.

NetXMS

Трэба аддаць належнае працавітасці прыбалтыйскіх распрацоўшчыкаў сістэмы маніторынгу камп'ютэрных сетак NetXMS. Гэтая сістэма з красавіка мінулага года, калі выйшла версія 1.2, атрымала ўжо сем абнаўленняў, апошняе з якіх адбылося нядаўна ў першай палове траўня.

NetXMS з'яўляецца аналагам такіх распаўсюджаных сістэм маніторынгу, як Zabbix і Nagios. Задача падобнага праграмнага забеспячэння - адсочванне стану абсталявання, сервераў і сэрвісаў у камп'ютэрнай сетцы. Гэтыя сістэмы прадастаўляюць розныя варыянты справаздач і абвяшчэння адміністратара аб стане вузлоў у сетцы, аж да абвестках праз СМС на мабільны тэлефон.

Праца NetXMS заснавана на стандартным пратаколе SNMP (просты пратакол сеткавага кіравання), створанага для кіравання прыладамі ў IP-сетках. NetXMS складаецца з трох кампанентаў:

• SNMP-сервер, які прымае дадзеныя аб стане сеткавай інфраструктуры з дапамогай спецыяльных драйвераў або ад праграм-агентаў;
• праграма-агент, экзэмпляр якой запускаецца на канкрэтнай прыладзе ў сетцы для збору інфармацыі;
• кансоль кіравання.

Кансоль кіравання NetXMS, варыянты якой існуюць для ўсіх папулярных АС, у першую чаргу і прыцягвае многіх адміністратараў сваёй навочнасцю і прастатой. Хоць маецца і варыянт кансолі ў выглядзе браузэрнага вэб-інтэрфейсу.

Гатовыя для ўстаноўкі бінарныя файлы сервера, агента і кансолі NetXMS даступныя для сістэм: Windows, Linux, Mac OS X, Solaris. Для іншых АС сабраць гэтую сістэму маніторынгу можна з зыходнікаў, якія распаўсюджваюцца па ліцэнзіі GPLv2.

Пералічым некаторыя функцыянальныя магчымасці NetXMS:

• адпраўка апавяшчэнняў адміністратарам праз SMS і E-mail;
• запуск знешніх праграм у адказ на любыя сістэмныя падзеі;
• аўтаматычны пошук IP прылад (IP network autodiscovery);
• гнуткая сістэма апрацоўкі падзей;
• цэнтралізаванае абнаўленне агентаў;
• гнуткая сістэма размежавання доступу;
• магчымасць збору інфармацыі праз проксі-агент з сетак, якія знаходзяцца за NAT;
• шыфраваныя камунікацыі;
• модульная архітэктура для пашырэння функцыянальнасці.

У апошняй версіі NetXMS 1.2.7 з'явілася спецыяльная падтрымка для WiFi-канцэнтратараў. А для сістэм GNU/Debian і Windows стала магчымай і інвентарызацыя праграмнага забеспячэння.

Android Studio

У Сан-Францыска на канферэнцыі Google I/O "кампанія дабра" Google з гэтай нагоды як заўсёды раздавала падарункі. Адным з такіх падарункаў стала адкрытае і бясплатнае асяроддзе распрацоўкі мабільных прыкладанняў Android Studio. Даступныя першыя бінарныя зборкі гэтага праграмнага асяроддзя для Mac, Windows і Linux, а таксама даступны зыходны код, які распаўсюджваецца пад ліцэнзіяй Apache 2.0.

Але, па-першае, трэба сказаць, што гэты падарунак стаў магчымым дзякуючы не толькі працы Google. Асновай для Android Studio стала IDE IntelliJ IDEA ў версіі Community Edition, распрацаванай JetBrains, і якая сама па сабе мае прылады для распрацоўкі Android-прыкладанняў.

Па-другое, Android Studio можна было б яшчэ трошкі дапрацаваць. Асяроддзе пакуль прызначана больш для папярэдняга знаёмства, і некаторыя заяўленыя функцыі ў ёй з'яўляюцца альбо няпоўнымі, або яшчэ не рэалізаванымі.

Android Studio - асяроддзе распрацоўкі выключна для прыкладанняў АС Android. У ёй пастараліся ўлічыць усе асаблівасці і нюансы стварэння праграм менавіта для гэтай мабільнай платформы.

Напрыклад, у Android Studio ўключана вялікая колькасць эмулятараў Android-прылад, якія дазваляюць тэставаць праграму ў розных пашырэннях экрана. У мэнэджару віртуальных прылад гэтага асяроддзя можна эмуляваць і тэлефоны з невялікім экранам, і десяцідзюймавыя планшэты.

Android Studio выкарыстоўвае новую сістэму зборкі на аснове Gradle. У выніку памянялася звыклая структура каталогаў і файлаў у праектах Android-праграм. Але, па запэўненнях стваральнікаў Android Studio, гэта забяспечвае больш магчымасцяў і гнуткасці пры зборцы праектаў.

Новыя магчымасці Android Studio з'явяцца і ў плагінах будучых версій арыгінальнага асяроддзя IntelliJ IDEA, але не ўсё. Важнай выключнай асаблівасцю Android Studio стане задзейнічанне "хмарных" службаў, якія дазваляюць выкарыстоўваць пры распрацоўцы праграм магчымасці і асаблівасці, напрыклад, Google Play. Так у бягучай версіі асяроддзя задзейнічаны сэрвіс GCM для адпраўкі дадзеных з сервераў у прыкладанні на прыладах Android і плагін ADT Translation Manager для дапамогі ў лакалізацыі.

Такім чынам, цяжка пакуль сказаць наколькі Android Studio будзе зручней, камфортней і хуткай за іншыя сродкі стварэння праграм для Android. Але можна ўпэўнена заявіць, што гэтая IDE стане самай магутнай у функцыянальным плане для Android-распрацоўнікаў.

Scratch 2

У адрозненне ад асяроддзя распрацоўкі Android Studio, чый выхад быў досыць пампезным, версія асяроддзя для дзіцячага праграмавання Scratch 2 выйшла ціха і незаўважна. Нават рэдактары "Вікіпедыі" на момант напісання артыкула яшчэ не абнавілі дадзеныя аб новай версіі праекта.

Scratch (Скрэтч) - гэта візуальнае асяроддзе праграмавання, якое дазваляе нават звычайным школьнікам ствараць ўласныя аніміраваныя і інтэрактыўныя прэзентацыі, прыкладання і гульні. Scratch выкарыстоўвае метафару элементаў канструктара "Лега", калі праграма складаецца ў візуальным рэжыме drag-and-drop са спецыяльных рознакаляровых кубікаў-блокаў. Пры гэтым Scratch у адрозненне ад, напрыклад, мовы Logo, з'яўляецца менш "абстрактнай" мовай, і накіравана на канчатковы вынік, дазваляючы ствараць цалкам арыгінальныя інтэрактыўныя прыкладанні, якія можна і іншым паказаць.

"Скрэтч" распрацоўваецца невялікай камандай даследчыкаў з Масачусецкага тэхналагічнага інстытута. Пачынаючы з версіі 1.4, зыходны код Скрэтч быў адкрыты на ўмовах нейкай хітрай ліцэнзіі Scratch Source Code License.

Асноўная рэалізацыя гэтага асяроддзя праграмавання зробленая ў выглядзе спецыяльнага сайта на аснове Adobe Flash, які патрабуе толькі сучасны браўзэр з устаноўленым адпаведным плагінам.

Тут можна не толькі ствараць праграмы, але і рэдагаваць спрайты і іншыя рэсурсы прыкладання. Таксама магчымая сумесная праца і абмен у рэжыме сацыяльнай сеткі, дзе можна "фаловіць" адзін аднаго. Праект мае рускую лакалізацыю.

У новай версіі Scratch 2 дададзены новыя блокі, а таксама магчымасць стварэння ўласных элементаў. Таксама ў афіцыйным анлайн-сэрвісе з'явіліся рэдактар гукаў, вектарная графіка, пашыраныя магчымасці каментавання і падпісак.

ProcessMaker 2.5

Прынцып "гульні ў кубікі" выкарыстоўваецца не толькі ў дзіцячым праграмаванні Scratch, але, напрыклад, і ў сур'ёзных сістэмах кіравання бізнэс-працэсамі (BPM) і workflow-сістэмах. Тут таксама ў візуальным рэжыме пры дапамозе злучэння паміж сабой спецыяльных блокаў-кубікаў ствараюцца дыяграмы простых і складаных бізнес-працэдур.

У гэтай галіне ПЗ для бізнесу адзначым новую версію ProcessMaker 2.5, якая таксама з'явілася на свет без асаблівага шуму і піяру. Гэта адкрытая сістэма кіравання бізнэс-працэсамі і workflow-сістэма, што прызначана для прадпрыемстваў сярэдняга і малога бізнэсу.

ПЗ класа workflow ўжываецца для маніторынгу, аналізу, каардынацыі, кіравання і аўтаматызацыі бізнес-працэсаў кампаніі. У аснове гэтага праграмнага забеспячэння ляжыць спецыяльная мова і натацыя, якія дазваляюць мадэляваць бізнес-працэсы ў выглядзе спецыяльных дыяграм і блок-схем. У сваю чаргу такая ўніфікаваная натацыя дазваляе знаходзіць агульную мову ў кампаніі паміж бізнес-аналітыкам і, напрыклад, праграмістам, які ажыццяўляе аўтаматызацыю канкрэтных бізнес-працэдур на прадпрыемстве.

ProcessMaker - гэта ПЗ з адчыненым зыходным кодам, якое ўключае ў сябе інструменты для візуальнага прадстаўлення, аналізу і дакументавання бізнес-працэсаў. Мадэляванне бізнес-працэдур у ProcessMaker заснавана на сістэме умоўных пазначэнняў BPMN (натацыя і мадэль бізнес-працэсаў). Тут рэалізаваны практычна ўсе элементы BPMN, неабходныя для праектавання як простых, так і складаных бізнес-мадэляў.

ProcessMaker - гэта шматкарыстальніцкая сістэма. Яна створана на аснове вэб-тэхналогій з выкарыстаннем PHP і СКБД MySQL, што дазваляе размяшчаць сістэму практычна на любым сучасным хостынгу. У якасці кліенцкага ПЗ выкарыстоўваецца апошнія версіі IE, Firefox і Chrome. ProcessMaker пастаўляецца па ліцэнзіі AGPL, ўсе зыходныя коды з'яўляюцца адкрытымі.

Ўсталяваць для знаёмства ProcessMaker можна і на лакальны кампутар. Прычым у гэтых адносінах вельмі добрая версія для Windows, якая ўжо ўтрымлівае ў сабе настроеныя MySQL і Apache і ўсталёўваецца літаральна ў пару клікаў мышшу.

Mageia 3

І ў канцы агляду адзначым выхад дыстрыбутыва Linux Mageia 3. Гэта дыстрыбутыў, які з'яўляецца не толькі форкам Mandriva, але ў ім удзельнічаюць і практычная большасць былых распрацоўшчыкаў аднайменнай французскай камерцыйнай арганізацыі.

Сістэма Mandriva у былыя часы была тым, чым цяпер з'яўляецца Ubuntu - прыкладам найбольш дружалюбнай да звычайнага карыстача сістэмай Linux. І многія лінуксоіды пра яе захавалі цёплыя ўспаміны. А ў сувязі з тым, што ў бліжэйшы час у Ubuntu чакаюць кардынальныя і рэвалюцыйныя змены, яе карыстальнікам цалкам не замінала хаця б мець на ўвазе наяўнасць "запаснога аэрадрома" у асобе Mageia 3.

Стабільная версія ўтрымлівае ў сабе кампаненты: RPM 4.11, kernel 3.8.13, systemd 195, KDE 4.10.2, GNOME 3.6, Xfce 4.10, Libreoffice 4.0.2. Варта таксама ўлічыць, што для Mageia ёсць спецыяльныя рэпазітары testing і cauldron, з якіх можна ўсталяваць больш свежыя версіі ПЗ.

Міхаіл АСТАПЧЫК