Мінулы тыдзень падарыў нам навіны аб Ubuntu для моцных смартфонаў, аб першым выпуску свабоднай сістэмы кіравання кліенцкай базай X2CRM і аб пачатку развіцця новай галінкі 2.4 самага папулярнага вэб-сервера Apache. Таксама звернем увагу на сітуацыю з падтрымкай тэхналогій Adobe Flash на сістэмах GNU/Linux.

Ubuntu на смартфоне

Факт павелічэння прадукцыйнасці смартфонаў ужо даўно прымушае зірнуць на гэтыя прылады як на маленькія персанальныя кампутары. Ужо прадпрымаліся спробы ствараць спецыяльныя док-станцыі, якія дазваляюць падлучаць да смартфонаў на базе "Андроіда" паўнавартасныя манітор і клавіятуру.

Прыкладам такога падыходу можна назваць мадэль гуглафона Motorola ATRIX 4G, былога ў продажы ў першай палове мінулага года. Да гэтага тэлефону дадаткова прапаноўваліся дзве док-станцыі. Дзякуючы першай можна было падключыць да тэлефона знешні манітор і клавіятуру. Другая ж док-станцыя Laptop Dock уяўляла сабой ноўтбук-пустышку, які пачынаў працаваць, калі ў яго спецыяльны раз'ём уставіць ATRIX 4G, што выкарыстоўваўся як працэсар, памяць і відэакарта.

Canonical і яе кіраўнік Марк Шаттлварт таксама прадставілі сваё рашэнне па ператварэнні смартфона ў персанальны кампутар. Гэта спецыяльная зборка Ubuntu for Android, якая дазваляе запускаць на Android-смартфоне аперацыйную сістэму Ubuntu.

Пры ўсталёўцы на гуглофон гэтая мабільная Ubuntu не будзе замяняць сістэму Android, а будзе мірна суіснаваць з ёй у памяці смартфона. Але варта толькі да смартфону падлучыць манітор, як Ubuntu for Android актывуецца і стане актыўнай сістэмай мабільнай прылады. Прычым многія дадзеныя сістэмы Android - кантактныя дадзеныя з тэлефоннай кнігі, паведамленні SMS/MMS, каляндар - будуць даступныя з гэтай версіі Ubuntu. Таксама ў Ubuntu for Android будзе ўбудаваны і тэлефонны функцыянал, які дазволіць ажыццяўляць тэлефонныя званкі, атрымліваць і адпраўляць SMS-паведамленні.

Па сутнасці Ubuntu for Android працягвае агульную канцэпцыю Ubuntu як Live-сістэмы, якая дазваляе запускацца асобна ад асноўнай АС. На персанальных кампутарах такі Live-рэжым зрабіў Ubuntu папулярным дыстрыбутываў у адносінах да іншых Linux-сістэм. Магчыма на мабільных платформах Live-рэжым таксама апынецца паспяховым.

Праўда, варта сказаць, што сістэмныя патрабаванні смартфона для Ubuntu for Android заяўлены даволі высокія: Android у Wordpress вэрсіі 2.3 "Gingerbread" або вышэй, 2-ядзерны працэсар з тактавай частатой 1 Ггц, 512 Мб RAM, 2 Гб дыскавай прасторы, HDMI-вывад. Для рэальнай цікавасці да Ubuntu for Android гэтую сістэму нядрэнна было б больш аптымізаваць да больш сціплых апаратных патрабаванняў.

X2CRM

Адбыўся прыбытак сярод свабодных CRM - сістэм кіравання кліенцкай базай і маркетынгам. Амерыканская кампанія X2Engine абвясціла аб даступнасці для ўсіх жадаючых новай CRM-сістэмы X2CRM, што распаўсюджваецца па ліцэнзіі BSD.

Сістэмы CRM (сістэмы кіравання ўзаемаадносінамі з кліентамі) прызначаны для арганізацый, якія прадстаўляюць паслугі і адпаведна якія маюць сваю кліенцкую базу. Сістэмы CRM аўтаматызуюць працу з гэтай кліенцкай базай і не толькі дазваляюць арганізаваць узаемадзеянне з кліентамі, але і прадастаўляюць інструменты аналітыкі па праведзеных аперацыях з кліентамі.

Найбольш вядомай сярод свабодных CRM з'яўляецца сістэма SugarCRM, якая з'явілася на свет у 2004-ым годзе. На дадзены момант гэта сістэма мае як бясплатную, так і камерцыйную версіі. Таксама маецца адгалінаванне ад SugarCRM - гэта VTiger CRM.

Сістэма X2CRM у некаторым родзе таксама роднасная SugarCRM і VTiger CRM. Справа ў тым, што ў X2Engine перайшоў адзін з стваральнікаў SugarCRM Джон Робэртс.

Бэта-тэставанне X2CRM адбывалася з верасня мінулага года, і ў ім прыняло ўдзел больш за 1000 карыстальнікаў.

X2CRM з'яўляецца класічным LAMP-прыкладаннем. Сістэма прызначана для запуску на вэб-серверы Apache, напісана на мове PHP і выкарыстоўвае ў сваёй працы СКБД MySQL. Працуе X2CRM на платформах GNU/Linux, Solaris, Mac OS X і Windows. Адпаведна для працы на баку карыстальніка патрэбен сучасны вэб-браўзэр.

На дадзены момант X2CRM уключае ў сябе наступныя модулі:

• Contacts, які забяспечвае працу з кантактнымі дадзенымі, імпарт кантактаў, інтэграцыю кантактаў з сеткавымі акаўнтамі Skype, Twitter, LinkedIn, Facebook, Google+;
• Actions, прызначаны для падтрымкі "дзеянняў" як задач, якія могуць быць звязаныя з акаўнтамі, кантактамі і продажамі;
• Sales дазваляе весці гісторыю продажаў і звязваць іх з акаўнтамі і кантактамі;
• Accounts - гэта спіс кампаній і арганізацый, да якіх могуць прывязвацца кантакты;
• Docs дае магчымасць групавой працы з дакументамі з наладай правоў доступу;
• Сацыяльны модуль уключае чат, форумы для ўзаемадзеяння карыстальнікаў.

Вэб-інтэрфейс X2CRM аптымізаваны і для мабільных платформаў. Прыкладанне можна ацаніць у выглядзе дэма-версіі.

Apache 2.4

Некамерцыйная арганізацыя Apache Software Foundation (ASF), абвясціла аб выпуску новай буйной версіі - Apache 2.4, а дакладней - Apache 2.4.1. Вэб-сервер Apache - гэта цяпер самы папулярны ў свеце вэб-сервер, апошняе буйное абнаўленне якога было ў 2005-м годзе, калі з'явілася версія 2.2.

Думаю, не варта доўга распавядаць, што вэб-сервер і браўзэр - гэта асноўныя прыкладанні, пры дапамозе якіх функцыянуе Сусветнае Павуцінне. Па дадзеных Netcraft на канец 2011 года вэб-серверам Apache абслугоўвалася каля 65% ад агульнага ліку актыўных вэб-сайтаў.

Асноўнымі вартасцямі "апачаў", акрамя бясплатнасці, якія зрабілі яго лідэрам сярод іншых http-сервераў, лічацца надзейнасць і гнуткасць канфігурацыі. Апошняя магчымасць рэалізуецца праз модульнасць. Існуе больш за 500 модуляў, якія выконваюць розныя функцыі. Частка з іх распрацоўваецца камандай Apache Software Foundation, але асноўная колькасць ствараецца асобнымі open source распрацоўнікамі.

Версія 2.4 захоўвае зваротную сумяшчальнасць з галінкай 2.2. Гэта значыць існуючыя модулі для Apache патрабуюць хіба што перакампілявання, але не кардынальнай змены кода.

Для вэб-сервера Apache за час яго існавання распрацавана мноства мадэляў рэалізацыі мультыпрацэсарнай працы (MPM). І цяпер у новай версіі Apache 2.4 некалькі мадэляў MPM могуць быць адначасова сабраны ў выглядзе дынамічна загружаных модуляў, якія можна проста актываваць у канфігурацыі без наступнай пересборкі.

У блоках канфігурацыі Apache 2.4 зараз можна задзейнічаць вызначэння праз аператар "if". Гэтыя вызначэння можна прывязваць да асобных HTTP-загалоўках запыту, загалоўках адказу або пераменным акружэння.

З навін "Апача" трэба яшчэ адзначыць падтрымку асінхроннага чытання і запісу. Дырэктыва LogLevel можа быць сканфігуравана для кожнага модуля і кожнай дырэкторыі асобна. Магчыма ўказваць значэнне параметру KeepAliveTimeout у мілісекундах.

З новых модуляў можна вылучыць:

• mod_lua - дазваляе інтэграваць у httpd інтэрпрэтатар мовы Lua;
• mod_ratelimit - арганізоўвае абмежаванне прапускной здольнасці кліентаў;
• mod_reqtimeout - дазваляе ўсталяваць таймаўт і мінімальную інтэнсіўнасць патоку дадзеных пры апрацоўцы ўваходзячых запытаў;
• mod_buffer - дазваляе арганізаваць буферызацыю для ўваходных і выходных фільтраў;
• mod_slotmem_shm - сістэма доступу да падзялянай памяці на аснове слотаў.

І зноў Flash...

Мультымедыйная тэхналогія Adobe Flash, як вядома, штука вясёлая: плагін Flash дазваляе ў браўзэры пагуляць у інтэрактыўныя гульні, паглядзець відэаролікі і мультфільмы.Пры гэтым з распрацоўкай і распаўсюджваннем гэтай тэхналогіі сітуацыя складаецца не менш вясёлая. Так як плагін Flash пад усе існуючыя платформы і аперацыйныя сістэмы выпускаецца выключна ў бінарным выглядзе і выключна кампаніяй Adobe, то з гэтым плагінам пастаянна адбываюцца розныя прыгоды. То Стыў Джобс аб'яўляў вайну "флэш" за занадта вялікія праблемы з бяспекай. Ды і Microsoft не супраць замяніць Flash на свой аналаг Silverlight.

Нямала праблем у Flash і на платформе GNU/Linux. І справа не толькі ў тым, што гэтая мультымедыйная тэхналогія не свабодная, што выклікае незадавальненне ў Рычарда Столлмена. Мабыць спроба стварэння 64-бітнай версіі для Linux цалкам знясіліла кампанію Adobe, што яна вырашыла наогул спыніць развіццё Flash для Linux. І апошнім выпускам для платформы Linux, які будзе даступны для ўстаноўкі ў сістэму ў выглядзе асобнага пакета, стане Flash Player 11.02. Для гэтай версіі на працягу далейшых пяці гадоў будуць выпускацца толькі абнаўленні бяспекі.

Google - адзіная кампанія, якая дружалюбна і з разуменнем ставіцца да Adobe Flash. Гэтая тэхналогія ўбудавана непасрэдна ў браўзэр Chrome. І толькі для Linux-версіі Chrome будзе развівацца Flash. Таму для тых карыстачоў Linux, каму абавязкова патрэбныя апошнія версіі "флэша", сітуацыя не з'яўляецца драматычнай.

У сувязі з гэтай навіной, варта адзначыць і выхад абнаўлення Gnash - вольнай альтэрнатывы Adobe Flash. На мінулым тыдні выйшла версія пад нумарам 0.8.10.

Gnash - гэта адзін з самых прасунутых заменнікаў "флэша". З'яўляецца кросплатформенным. Gnash падтрымлівае шматлікія магчымасці класічнага флэша ад Adobe. Напрыклад, прайграе відэа з YouTube. Нескладаныя рэкламныя банеры, накшталт Univer.by на сайце new.kv.by, таксама працуюць. Можна запускаць старыя флэш-гульні, а таксама swf-мультфільмы.

Але Gnash працуе больш маруднаа чым арыгінальны Adobe Flash. На складаных гульнях можа завіснуць разам з браўзэрам. Таксама і Google не прымае свабодную версію "флэша" - напрыклад, гукавы пераклад Google Dict у сэрвісе Google Translate c Gnash працаваць не хоча.

І, такім чынам, Gnash пакуль замяніць Flash для Linux паўнавартасна не можа. Але пяць гадоў для IT-індустрыі - гэта вялікі тэрмін, і, як кажуць на Ўсходзе, за гэты час ці ішак здохне, ці шах памрэ. Магчыма праз некаторы час адбудуцца пазачарговыя перамены або з Adobe, або з Adobe Flash.

Міхаіл АСТАПЧЫК