Гэты агляд атрымаўся цалкам мультымедыйны. Гэта і сервер Rygel для мультымедыйных хатніх сетак DLNA, і P2P-плэер Popcorn Time, і праграмы для "грабінга" і маніпуляцый з аўдыёдыскамі Flacon і Asunder.

Rygel

Ёсць такая тэма, якая ўсё больш хвалюе шмат карыстачоў - гэта мультымедыйныя хатнія сеткі DLNA. Узнікае цікавасць да гэтай тэмы звычайна, як толькі карыстач купіць дахаты які-небудзь сучасны тэлевізар і выявіць, што яго новая купля - "DLNA Certified".

Тэма сямейных сетак мультымедыя DLNA вельмі шырокая і патрабуе не аднаго, а нават некалькіх артыкулаў з практычнымі прыкладамі. Вельмі вялікі патэнцыял у гэтых сетак у плане канфігурацыі хатняй медыя-інфраструктуры. І тут адной невялікай нататкай у тыднёвым аглядзе, вядома, не абыйсціся.

DLNA (Digital Living Network Alliance) - альянс вытворцаў побытавай хатняй электронікі, куды ўваходзіць ужо больш 250 кампаній па вытворчасці абсталявання і ПЗ. Гэты альянс прапануе аднайменны набор сеткавых стандартаў для аўтаматычнага злучэння хатніх кампутараў, мабільных тэлефонаў, наўтбукаў і побытавай электронікі ў адзіную лічбавую сямейную мультымедыйную сетку. У такой сетцы DLNA-сумяшчальныя прылады здольны паміж сабой перадаваць і прымаць розны медыя-кантэнт (малюнкі, музыку, відэа), а таксама адлюстроўваць яго ў рэжыме рэальнага часу, выкарыстоўваючы розныя транскодары фарматаў мультымедыя.

Існуе тры розных катэгорыі прылад DLNA, што ў канчатковым выніку і дазваляе арганізоўваць даволі складаныя мультымедыйныя сеткі. У першую катэгорыю - Home Network Devices (HND) - уваходзяць сеткавыя сховішчы (NAS), медыяплэеры, тэлевізары, музычныя цэнтры. Наступная катэгорыя - мабільныя прылады - Mobile Handheld Devices (MHD). Да іх належаць тэлефоны, партатыўныя плэеры, фота- і відэакамеры, планшэтныя кампутары і т. п. І, нарэшце, апошняя катэгорыя - Home Interoperability Devices (HID). Гэтыя прылады дазваляюць ажыццяўляць канвертаванне медыя-кантэнту і падтрымліваюць дадатковыя стандарты сувязі. Падлучэнне DLNA-сумяшчальных прылад да хатняй сеткі можа быць як правадным (Ethernet), так і бесправодным (Wi-Fi). Іншымі словамі, у рамках DLNA апісваюцца практычна ўсе сцэнары сумеснага выкарыстання хатніх лічбавых прылад.

Што б зрабіць персанальны кампутар "DLNA Certified", трэба адпаведна ўсталяваць на яго спецыяльнае праграмнае забеспячэнне пад агульнай назвай "хатні сервер DLNA". Гэты сервер і будзе забяспечваць, напрыклад, для падлучанага па сетцы Ethernet тэлевізара доступ да каталагаў з відэа, аўдыё і фатаграфіямі, а таксама пры неабходнасці транскадаваць медыя-кантэнт у розныя фарматы, калі прайгравальнік тэлевізара не мае падрымкі якога-небудзь фармата.

Калі казаць пра АС Windows, то ў апошніх версіях яе штатнага плэера Media Player прысутнічае падтрымка DLNA. Ёсць і іншыя праграмы для забеспячэння працы стандартаў DLNA у Windows.

Ёсць свой "заапарк" сервераў DLNA і для GNU/Linux. Пачынаць асвойваць гэты "заапарк", напэўна, трэба з DNLA-сервера пад назвай Rygel, хоць ён і не лічыцца ідэальным.

Па-першае, Rygel з'яўляецца адным з праектаў GNOME, і таму ён уваходзіць у большасць дыстрыбутываў Linux.

Па-другое, распрацоўнікі Rygel заяўляюць пра паўнавартасную падтрымку стандарту DNLA, у тым ліку і транскадаванне мультымедыя на лёце.

Па-трэцяе, у апошні час Rygel актыўна абнаўляецца. Што для гэтага праекта як раз вельмі важна, бо, па водгуках у Сетцы, старыя версіі Rygel працавалі не вельмі якасна. Як раз напачатку сакавіка з'явілася версія Rygel 0.21.5.

З недахопаў Rygel можна адзначыць невыразны афіцыйны сайт праекта і малую колькасць мануалаў. Не кажучы ўжо пра скринкасты, як гэта ёсць у выпадку Windows Media Player. Тым больш што праграма ўсталёўваецца ў UNIX-стылі і для яе налады трэба рэдагаваць спецыяльны канфігурацыйны файл.

Файл канфігурацыі сервера /etc/rygel.conf пасля ўсталёўкі звычайна пераносяць у хатнюю дырэкторыю $HOME/.config/. Гэты "конфіг" дазваляе наладзіць працу DNLA-сервера, пачынальна з усталявання агульных дырэкторый для DNLA-прылад і сканчаючы наладамі індэксацыі. Асноўная крыніца інфармацыі пра налады Rygel - гэта пакуль "man rygel.conf".

Для працы сервера Rygel разам з транскадаваннем на лёце павінна хапіць працэсара Athlon X2-5000.

Час папкорна

Безумоўным хітом апошняга тыдня сярод адкрытага ПЗ з'явілася яшчэ адна сеткавая мультымедыйная праграма для хатняга ўжывання - Popcorn Time. Гэта праграма, як метэор на небасхіле, раптам прыцягнула да сябе ўвагу шырокай грамадскасці і ўпэўнена заняла вышэйшыя пазіцыі ў топе папулярнасці на Github. І гэтак жа, як метэор, праграма хутка загасла, і яе распрацоўка была зачынена ўжо на канцы мінулага ўікэнда.

Такая вялікая ўвага да праграмы і яе такі хуткі скон тлумачыцца ў першую чаргу яе прызначэннем. Popcorn Time прызначалася для прагляду фільмаў з Сетцы ў добрай якасці без якіх-небудзь рэгістрацый і іншага. Гэта быў просты у выкарыстанні торэнт-кліент і каталагізавальнік фільмаў, даступных на розных торэнт-трэкерах. Таксама Popcorn Time уключаў доступ да сэрвісаў з субтытрамі і метададзеным. Усё, што трэба зрабіць перад праглядам - абраць дазвол (720 ці 1080) і націснуць "Play".

Але гэты функцыянал праграмы стаў і прычынай яе зачынення. Пакінуць без увагі такую праграму не змаглі не толькі карыстачы, але і арганізацыі, якія прадстаўляюць інтарэсы праваўладальнікаў. З іх боку, мабыць, распрацоўнікам праграмы паступіла прапанова, ад якой апошнія не змаглі адмовіцца. І зараз на афіцыйным сайце Popcorn Time няма спасылак на зыходны код праграмы, а толькі маецца развітальны артыкул, у якой аўтары прызнаюцца, што ў іх хоць і ёсць шмат жадання і сіл развіваць свой праект, але няма жадання весці бясконцыя разгляды пра пірацтва і аб аўтарскім праве.

Не цяжка выказаць здагадку, што Popcorn Time працягне сваё існаванне ў выглядзе падпольных ці нават афіцыйных форкаў. Шкада, калі такі праект будзе закінуты. Хоць бы таму, што Popcorn Time - не часты прадстаўнік праграм open source, якія першапачаткова ствараліся для звычайных карыстачоў, і дзе камфорту, а не толькі функцыяналу надавалася вялікая ўвага. Так што ў чаканні далейшага лёсу Popcorn Time, як кажуць кінаманы, варта "назапасіцца папкорнам".

Flacon

Лічбавыя копіі гукавых дыскаў не меней папулярныя ў пірынгавых сетках, чым фільмы. Гэтыя лічбавыя копіі AudioCD робяцца пры дапамозе адмысловых праграм-рыпераў.

Гэтыя рыпы музычных AudioCD вельмі часта робяць у выглядзе аднаго вялікага аўдыёфайла ў фармаце Lossless (WAV, FLAC, APE, WavPack, True Audio) у якім "злеплены" разам усе трэкі. Да гэтага файла звычайна прыкладаецца індэксны файл з пашырэннем CUE, у якім апісана разметка па трэках. І вельмі часта трэба "парэзаць" гэты вялікі аўдыёфайл на асобныя файлы.

Праграма Flacon як раз і дазваляе дастаць і захаваць гукавыя дарожкі ў выглядзе асобных трэкаў з такіх вялікіх музычных файлаў, выкарыстоўваючы інфармацыю, прадстаўленую ў файле CUE. Гэта праграма прызначана для карыстачоў Linux і з'яўляецца графічным інтэрфейсам да шматлікіх гукавых утыліт, якія таксама павінны быць усталяваны ў сістэме - FAAC, FLAC, Metaflac, LAME, Monkey's Audio, MP3Gain, OggEnc, shntool, ttaenc, VorbisGain і WavPack.

Гэта невялікая ўтыліта разлічана на ўваходныя Lossless-фарматы аўдыё: FLAC, WavPack, WAV, True Audio і APE. Гукавыя дарожкі можна канверсаваць у фарматы FLAC, MP3, WAV, OGG, WavPack і AAC.

Flacon дазваляе паказваць ці перагледзець мета-тэгі для кожнага трэка. Непасрэдна з праграмы можна атрымаць інфармацыю пра альбом з цэнтралізаванай базы дадзеных па музычных кампакт-дыскам CDDB. Маецца падтрымка двух рэжымаў выраўноўвання гучнасці Replay Gain - track-gain і album-gain. Перакадаванне трэкаў адбываецца ў шматструменным рэжыме.

Карыстацкі інтэрфейс просты і немудрагелісты. Усе функцыі даступныя непасрэдна з асноўнага акна праграмы без неабходнасці лазіць па шматлікіх меню.

Asunder

І раз ўжо мы згадалі ў папярэдняй навіне рыперы аўдыёдыскаў, то нядрэнна было б прадставіць якое-небудзь свежанькае абнаўленне з гэтага класа праграм. 6-га сакавіка як раз з'явілася новая версія аднаго з папулярных рыпераў для Linux-сістэм - Asunder.

Рыпер Audio CD - гэта праграма, якая здабывае трэкі з гукавога CD і перакадуе іх у розныя аўдыёфарматы для захоўвання на кампутары. Падобных праграм існуе вялікая колькасць, у тым ліку і для LInux: Grip, KAudioCreator, RipperX, morituri, Sound Juicer, BonkEnc. Большасць з іх - гэта графічныя інтэрфейсы да бібліятэкі капіявання CD - Cdparanoia.

Чым добрая Asunder?

• праграма выкарыстоўвае толькі графічную бібліятэку GTK+ 2 і маецца ў стандартных рэпазітарах папулярных дыстрыбутываў;
• Asunder падтрымлівае кадаванне ў фарматы: WAV, MP3, FLAC, WavPack, Musepack, Monkey's Audio, а таксама AAC;
• у каталогу з захаванымі аўдыёфайламі можа быць захаваны спіс прайгравання (M3U-плэйліст);
• інфармацыя пра дыск можа аўтаматычна загружаецца з сервера CDDB;
• падтрымліваецца кадаванне ў некалькі фарматаў аўдыё ў адным сеансе.

З недахопаў Asunder магу назваць, напрыклад, адсутнасць аўтаматычнага пошуку прайгравальніка CD/DVD-ROM. Калі выкарыстоўваецца вонкавы USB-DVD-ROM, то прыйдзецца ўручную паказаць да яго сістэмны шлях у наладах праграмы.

Міхаіл АСТАПЧЫК