На мінулым тыдні выйшла шмат абнаўленняў вольнага ПЗ: Virtual Box 4.2, Grub Customizer 3, Parted Magic 2012_09_12, Avidemux 2.6, LuxRender 1.0, PostgreSQL 9.2. На прыкладзе KindleBerry Pi пазнаёмімся з чарговым прыкладам народнай творчасці ў галіне мінікампутараў. І, вядома ж, не пакінем без увагі выпадак з дыскрымінацыяй Linux на асобных працэсарах Intel і AMD.

Не мы такія - жыццё такое

Вось і наступіў момант ісціны для Intel і AMD. Спачатку кампанія Intel на сваім форуме распрацоўнікаў IDF абвясціла аб тым, што новае пакаленне працэсараў Atom Clover Trail, прызначаных для планшэтаў і нетбукаў, будзе паўнавартасна падтрымліваць толькі Windows 8. Услед за Intel падобнае сцвярджэнне ў дачыненні да сваіх новых мабільных працэсараў Hondo зрабілі і ў кампаніі AMD.

Іншымі словамі, ядроLinux, па меншай меры ў першы час, не зможа задзейнічаць усю функцыянальнасць на працэсарах Atom Clover Trail і AMD Hondo. Падрабязнасцяў аб канкрэтных тэхналогіях, недаступных для Linux, не вельмі шмат. Напрыклад, на думку экспертаў, гаворка ідзе аб рэалізацыі ў гэтых працэсарах тэхналогій кантролю эканоміі энергіі, якая падтрымліваецца толькі ў Windows 8, і правы на якія належаць Microsoft.

Аднак пытанне не столькі ў тэхналогіях. Грамадства цікавіць у першую чаргу пытанне аб узроўню добраахвотнасці Intel і AMD ствараць прадукты выключна Windows-only і тым самым, хоць і часткова, пайсці журботным шляхам Nokia. І практычна ўсе сыходзяцца ў меркаванні, што ў дадзеным выпадку Intel і AMD проста няма куды дзявацца.

З аднаго боку планшэты, якія цяпер раскупляюцца як гарачыя піражкі, у пераважнай большасці працуюць на працэсарах ARM. З іншага боку ў Microsoft ужо маецца версія Windows 8 для ARM-працэсараў. І таму ў дачыненні да планшэтаў, дзе ў Intel і AMD пазіцыі нулявыя, Microsoft мае магчымасць рабіць гэтым кампаніям прапановы, ад якіх немагчыма адмовіцца.

Таму я з нагоды гэтых навінаў моцна б перажываць пакуль не стаў. У тым сэнсе, што стварэнне працэсараў Windows-only - гэта не столькі адмова Intel ад сваіх прынцыпаў і традыцый, а, хочацца спадзявацца, выключэнне з правілаў - жыццё прымушае ісці на такія крокі. Хоць для аматараў Linux, вядома ж, трэба быць асцярожным пры куплі нетбука з працэсарам Clover Trail. Так як запусціць Linux на такой платформе атрымаецца паўнавартасна хіба што ў віртуальнай машыне накшталт Virtual Box.

Virtual Box 4.2

Дарэчы, на мінулым тыдні кампанія Oracle як раз прадставіла новае буйное абнаўленне сістэмы віртуалізацыі VirtualBox 4.2. Прадстаўляць гэтую праграму, думаю, не варта. Гэта адно з папулярных у карыстачоў прыкладанняў для стварэння віртуальных машын, і агляды магчымасцяў гэтай праграмы не раз згадваліся на старонках "КВ".

Калі зірнуць у чэйнджлог, то там нямала цікавага:

• У графічным інтэрфейсе ёсць магчымасць аб'ядноўваць віртуальныя машыны ў групы, наладжваць машыны ў экспертным рэжыме і ўжываць некаторыя змены без перазагрузкі ВМ.
• З сеткавых магчымасцяў варта адзначыць кантроль прапускной здольнасці сеткавага ўводу/вываду, а таксама выкарыстання да 36 сеткавых карт для чыпсэта ICH9.
• З'явілася падтрымка аўтаматычнага запуску віртуальных машын на этапе ініцыялізацыі сістэмы ў Linux, Mac OS X і Solaris.
• Лінуксоідаў павінна парадаваць эксперыментальная падтрымка перамяшчэння аб'ектаў з хост-сістэмы ў гасцявыя сістэмы на базе Linux з выкарыстаннем інтэрфейсу Drag&Drop.
• Для хастоў Windows дададзена падтрымка пракідка паралельнага парта.

Grub Customizer 3

А для рознага роду "шматсістэмшчыкаў", якія не любяць запускаць віртуальныя машыны, а ўсталёўваюць у сябе некалькі сістэм на цвёрдым дыску, вельмі карыснай утылітай можа быць Grub Customizer. На мінулым тыдні з'явілася ўжо трэцяя версія, гэтай праграмуліны, хоць, наколькі я памятаю, на старонках "КВ" у нас яна ні разу не згадвалася.

Grub Customizer - гэта менеджэр меню і налад для загрузніка GRUB 2 з графічным інтэрфейсам. На сённяшні дзень гэта, напэўна, самы просты спосаб у візуальным рэжыме наладзіць загрузчык GRUB без неабходнасці разбірацца з канфігурацыйнымі файламі.

Grub Customizer здольны на многае:

• рэдагаванне пунктаў меню GRUB (парадак, перайменаванне, даданне ці выдаленне запісаў);
• змена загрузкі па змаўчанні;
• змена часу бачнасці меню і тайм-аўту;
• мадыфікацыя памераў экрана GRUB, колеру меню і фонавага малюнка;
• аднаўленне GRUB і яго канфігурацыі з дапамогай Live CD;
• дадатковыя параметры загрузкі, як, напрыклад, загрузка ISO, змяненне параметраў ядра і многае іншае.

Як бачым, магчымасці гэтай праграмы вельмі вялікія. Адпаведна пры яе выкарыстанні настойліва рэкамендуецца быць уважлівымі і добра разумець аперацыі, што прымяняюцца да загрузніка.

Для карыстальнікаў Ubuntu Grub Customizer даступны праз спецыяльны рэпазітар PPA:

sudo add-apt-repository ppa: danielrichter2007/grub-customizer

Parted Magic 2012_09_12

Праўда, па нейкіх прычынах Grub Customizer не ўваходзіць у папулярны сістэмны Live-дыстрыбутыў Parted Magic. Гэта кампактны спецыялізаваны дыстрыбутыў выкарыстоўваецца для аднаўлення сістэмы пасля збою, які змяшчае мноства сістэмных утыліт для працы з жорсткімі дыскамі, файлавымі сістэмамі, загрузнікам. Сістэма мае невялікі памер і непатрабавальная да кампутарных рэсурсаў.

Parted Magic часта абнаўляецца, і на мінулым тыдні выйшла версія Parted Magic 2012_09_12. Акрамя чарговых абнаўленняў утыліт рэанімацыі сістэмы новая версія Parted Magic можа быць цікавая тым, што ў ёй з'явіўся варыянт з графічным асяроддзем CDE.

Графічнае асяроддзе CDE (Common Desktop Environment) вельмі старажытнае. Яно было распрацавана ў пачатку дзевяностых гадоў мінулага стагоддзя. На працягу многіх гадоў CDE выступала ў ролі стандартнага асяроддзя прамысловых Unix-сістэм. Але пры гэтым яе код быў адкрыты зусім нядаўна кансорцыумам The Open Group. У гэтых адносінах Parted Magic адзін з першых дыстрыбутываў, які дазваляе карыстачам Linux бліжэй пазнаёміцца з гэтым гістарычным рэліктам.

Avidemux 2.6

Для многіх будзе прыемнай навіной з'яўленне новай версіі вольнага відэарэдактара Avidemux. Гэты відэарэдактар рызначаны для звычайных карыстальнікаў і змяшчае ў сабе функцыі кадавання відэа, простага рэдагавання і некаторую колькасць эфектаў. Гэты свабодны відэарэдактар па сваім прызначэнні падобны на архаічны VirtualDub і таму мае шмат сваіх прыхільнікаў.

Хоць асабіста я такім прыхільнікам не з'яўляюся. Напрыклад, у якасці кадавальніка відэа мне больш сімпатычны Handbrake.

Каб не было расчараванняў у аматараў гэтай праграмы з выхадам новай версіі, напэўна, трэба папярэдзіць, што ў Avidemux 2.6 магчыма будуць выяўляцца нейкія праблемы. У новай версіі цалкам перапісаны ўсе ўнутраныя кампаненты. З аднаго боку гэта прывяло да больш прадукцыйнай працы праграмы. З іншага боку, магчымы нестабільны паводзіны прыкладання. Карыстальнікі Ubuntu могуць пратэставаць праграму, усталяваўшы яе з сэрвісу getdeb.net.

LuxRender 1.0

Невялікае свята цяпер, упэўнены, і ў шматлікіх карыстачоў, якія працуюць з трохмернай графікай. Пасля пяці гадоў развіцця выпушчаны свабодны рухавічок рэндэрынгу 3D-сцэн LuxRender 1.0.

LuxRender гэта праграма для рэндэру, а не прыкладанне для 3D-мадэлявання. Стварэнне сцэн для LuxRender неабходна выконваць у іншых праграмах - Blender або 3DS Max. Адзінае, што робіць LuxRender, гэта рэндэрынг сцэны.

Дадзены рэндэр мае свае асаблівасці, якія зрабілі яго досыць папулярным, напрыклад, у архітэктараў. Па-першае, LuxRender нацэлены на фотарэалістычнасць.

Па-другое, LuxRender валодае пашыранай падтрымкай мультыструменевага рэжыму рэндэрынгу. Гэты рэжым прадугледжвае не толькі выкарыстанне шмат'ядравых працэссараў, але і - сеткавага рэндэрынгу. Напрыклад, можна запусціць асобныя экзэмпляры LuxRender ў "аблоках" і працэс рэндэрынгу сцэны будзе адбывацца паралельна на ўсіх гэтых экзэмплярах праграмы, што на парадак павялічвае хуткасць працы.

Асноўныя навіны гэтай версіі такія:

• карты нармалей, якія могуць быць ужытыя да любога матэрыялу;
• новыя палепшаныя матэрыялы;
• палепшаны рэндэрынг на GPU;
• шматкрокавае размыванне рухам;

у дадатак да стандартнага метаду трасіроўкі дададзены эксперыментальны метад стахатычнай прагрэсіўнай фатоннай карты SPPM, які дазваляе ажыццяўляць новыя візуальныя эфекты для розных матэрыялаў.

PostgreSQL 9.2

Трэба спыніцца і на поспехах свабоднай рэляцыйнай СКБД PostgreSQL. Пасля года распрацоўкі выпушчана новая стабільная галіна PostgreSQL 9.2.

СКБД PostgreSQL - прадукт у першую чаргу для карпаратыўнага прымянення. Распрацоўнікі падтрымліваюць адначасова некалькі галінак праекта.

Галоўнай асаблівасцю новай версіі сістэмы кіравання БД з'яўляецца падтрымка тыпу дадзеных JSON. Гэта значыць PostgreSQL можна зараз назваць не толькі рэляцыйнай, але і сховішчам NoSQL. Дадаткова прадстаўлены набор спадарожных функцый для пераўтварэння масіваў і радкоў у JSON-паказ.

Другая галоўная асаблівасць новай версіі - гэта значна ўзрослая хуткадзейнасць СКБД. У новай версіі СКБД здольная апрацоўваць да 350 тыс. запытаў на счытванне ў секунду, у чатыры разы больш, чым Postgres 9.1. А максімальная хуткасць запісу вырасла ў пяць разоў, дасягнуўшы 14 тыс. аперацый у секунду.

KindleBerry Pi

І ў заключэнне працягваем знаёміцца з прыкладамі народнай творчасці на аснове мінікампутара Raspberry Pi, які развіваецца па тым жа прынцыпам, што і свабоднае праграмнае забеспячэнне. У сілу адкрытасці "малінавага" мінікампутара, кожны можа на яго аснове збудаваць нешта сваё.

На гэты раз адзін з народных умельцаў падзяліўся інструкцыяй, як сумясціць Raspberry Pi і чыталку Kindle. Ідэя складаецца ў тым, каб выкарыстоўваць Kindle ў якасці экрана, падлучыўшы яго да вылічальнай магутнасці Raspberry Pi і камфортна працаваць, выкарыстоўваючы знешнюю клавіятуру.

Па словах аўтара KindleBerry, атрыманы сімбіёз прылад ствараўся зусім не дзеля цікавасці. KindleBerry апынуўся практычным рашэннем у паездцы, скараціўшы колькасць кампутарных гаджэтаў, неабходных кампутарнаму гіку ў падарожжах.

Міхаіл АСТАПЧЫК