У новым аглядзе ВПЗ для пачатку звернем ў чарговы раз увагу на стан спраў у патэнтнай вайне вакол платформы Аndroid ў сувязі з чарговым судовым раўндам Oracle&Google. Адназначным прыкладам будучых пераменаў у IP-тэлефаніі з'яўляецца з'яўленне сафтфона sipML5 для пратаколу SIP. Увагі таксама вартыя дыстрыбутыў Mint 13 і новая версія "хмарнай" сістэмы ownCloud.

Другая частка "марлезонскага балета"

Завяршылася яшчэ адна частка судовага разгляду паміж Google і Oracle з нагоды тэхналогій і патэнтаў, якія выкарыстоўваюцца ў мабільнай аперацыйнай сістэме Google Android. У першай частцы судовага працэсу Google была часткова прызнана вінаватай у "крадзяжы" дзевяці радкоў кода для сваёй мабільнай АС Android. І за гэта злачынства Google пагражае штраф да $150 тысяч.

У другой частцы судовых разглядаў Oracle пажывіцца ўжо не апынулася чым. На гэты раз разглядалася пытанне аб парушэнні патэнтаў Oracle. Карпарацыі Google былі прад'яўленыя прэтэнзіі ў парушэнні двух патэнтаў: RE38,104 (методыка і рэалізацыя спосабу вызначэння спасылак на дадзеныя ў згенераваным кодзе) і 6,061,520 (спосаб выканання статычнай ініцыялізацыі). Але ўсе гэтыя патэнтавыя прэтэнзіі былі адхіленыя прысяжнымі засядацелямі.

Такое рашэнне федэральнага суду Сан-Францыска было сустрэта ўсёй прагрэсіўнай грамадскасцю з вялікай радасцю. Усе хвалілі амерыканскую юрыдычную сістэму, а суддзя Вільям Алсап (William Alsup) стаў ледзь не культавай фігурай сярод тэхнагікаў. Тым больш, аказалася, што Алсап сам з праграмістаў.

Прызнанне таго, што ў Android не парушаны патэнты Oracle з'яўляецца, вядома, перамогай, важнай для ўсёй экасістэмы, якая ўтварылася вакол платформы Android. Аднак не варта забываць і той факт, што ў гэты самы час, пакуль прагрэсіўная грамадскасць святкуе перамогу над "імперыяй зла" Лары Элісана, імперыя Microsoft у большасці выпадкаў у прыватным парадку без усякіх судоў здымае даніну практычна з усіх вытворцаў гуглафонаў за парушэнні сваіх патэнтаў.

Motorola - адзіны вытворца смартфонаў Android, хто застаўся непакорным Microsoft. Хаця барацьба працягваецца, і Microsoft зрабіла чарговы ход у патэнтавым супрацьстаянні з Motorola. Рэдмандскі гігант дамогся ў нямецкім судзе прызнання парушэння ў Android-тэлефонах Motorola патэнта, які апісвае тэхналогію апрацоўкі SMS вялікага памеру.

І хто пасля гэтага яшчэ будзе казаць, што Стыў Балмер - самы няўдачлівы топ-менеджэр ў ІТ-індустрыі?

Сафтфон sipML5

Цяпер у думках перанясемся ў сектар IP-тэлефаніі (VoIP). Дадзеныя тэхналогіі, якія дазваляюць забяспечваць перадачу голасу і відэа цераз Інтэрнэт, у цяперашні час вельмі шырока выкарыстоўваецца і прыватным, і карпаратыўным карыстальнікам.

Паслугі IP-тэлефаніі аказваюць VoIP-правайдэры. У якасці кліентаў могуць выступаць як спецыяльныя IP-тэлефоны, так і спецыяльныя праграмы, якія запускаюцца на кампутары, і якія часта называюць сафтфоны.

Пераважнай большасці карыстальнікаў добра вядома прыкладанне Skype. Аднайменную кампанію-распрацоўніка нядаўна набыла Microsoft, стаўшы адным з буйных VoIP-правайдэраў. Кампанія цяпер праводзіць мадэрнізацыю сеткавай інфраструктуры Skype, у тым ліку і не без дапамогі Linux.

Альтэрнатывай Skype можна назваць рашэнні на аснове пратакола SIP. Гэта сеансавы пратакол сувязі, што забяспечвае перадачу голасу, відэа і сістэм імгненнага абмену паведамленнямі. SIP-тэлефанія набірае абароты ў асяроддзі карпаратыўнага ўжывання. Хаця ў Рэспубліцы Беларусь існуюць пэўныя абмежаванні для камерцыйнага прымянення VoIP.

Адпаведна для пратаколу SIP існуе шмат праграмных кліентаў. Напрыклад, такім сафтфонам у Ubuntu з'яўляецца Ekiga. Па гэтым сафтфонам можна нават вялікі агляд напісаць.

Але з некаторых часоў IP-тэлефанія актыўна інтэгруецца з вэб-тэхналогіямі. Сафтфоны робяцца на флэш або на java і інтэгруюцца прама на вэб-старонкі. І вось у справе гэтай інтэграцыі нядаўна адбыліся не тое каб рэвалюцыйныя, але значныя змены.

Microsoft, Google, Mozilla, Opera і Ericsson, аб'яднаўшы намаганні, да існуючых вэб-стандартам стварылі дадатак WebRTC (Web Real Time Communication). Гэты стандарт дазваляе рэалізоўваць падтрымку галасавых і відэазванкоў прама ў вэб-браўзэры, без усталёўкі ўбудоў. І гэта адчыняе перад распрацоўнікамі вэб-рэсурсаў новыя магчымасці для арганізацыі камунікацыі карыстальнікаў у Сетцы.

Прыкладам такіх распрацоўнікаў і такой рэалізацыі камунікацыі з'яўляецца кампанія Doubango Telecom і яе свабодны сафтфон sipML5 для камунікацыі па пратаколе SIP. Сафтфон напісаны з выкарыстаннем HTML5 і JavaScript. Зыходны код сафтфона распаўсюджваецца на ўмовах ліцэнзіі GNU GPLv3.

На самай справе гэта пакуль не практычнае рашэнне, і sipML5 - не больш чым дэманстрацыя WebRTC. З браўзэраў пратакол WebRTC падтрымлівае толькі Chrome.

Але дадзеная падтрымка - гэта толькі пытанне часу. І на працягу года, упэўнены, VoIP-тэлефанія стане абавязковым атрыбутам любога браўзэра і натуральнай часткай World Wide Web.

Mint 13

Само сабой патрабуецца сказаць і аб выхадзе самой неадназначнай сістэмы GNU/Linux. На мінулым было абвешчана аб выхадзе новай версіі папулярнага Linux-дыстрыбутыва для настольных ПК Linux Mint 13 пад кодавай назвай "Maya".

Mint можна таксама назваць самым "эксплуататарскім" дыстрыбутывам. Па-першае, ён эксплуатуе кодавую базу Ubuntu. Трынаццатая версія Mint заснавана на Ubuntu 12.04 і таксама будзе мець доўгі тэрмін падтрымкі ў пяць гадоў.

Мала таго, распрацоўшчыкі "мятнага дыстрыбутыва" ўдала эксплуатуюць праблемы Ubuntu. Цікавасць да Mint рэальна ўзрасла ў мінулым годзе, калі Canonical цалкам перайшла на ўласную графічную абалонку Unity, якая не ўсім спадабалася. А стваральнікі Mint працягвалі выкарыстоўваць стары GNOME, што прыцягнула частку карыстачоў Ubuntu.

Самі ж стваральнікі Mint толькі працуюць над стыльным выглядам сістэмы. А ўсё астатняе робіць Canonical. І, трэба адзначыць, многія лічаць гэты дыстрыбутыў знешне больш элегантным, чым Ubuntu са сваім Unity.

У склад сістэмы ўваходзяць два адмысловых працоўных асяроддзя - Cinnamon і MATE. Cinnamon заснаваны на GNOME 3, але валодае старым класічным інтэрфейсам. А MATE так і наогул працягвае развіццё традыцыйнага працоўнага асяроддзя GNOME 2. Мы ўжо распавядалі пра гэтыя абалонкі ў адным з аглядаў, таму падрабязна на іх спыняцца не будзем.

Адпаведна галоўнымі асаблівасцямі Mint 13 з'яўляецца абнаўлення гэтых працоўных асяроддзяў. Cinnamon ў дыстрыбутыве абнавіўся да версіі 1.4, а MATE - да версіі 1.2. Усё астатняе ў Mint 13 як у Ubuntu.

OwnCloud 4

Прыемна, што працягвае бурна развівацца праект ownCloud, чацвёртая версія якога выйшла 22 траўня. І хоць мы пра гэтую "хмарную" сістэму не раз казалі, у гэтай версіі рэалізавана шмат важных функцый, якія неабходна адзначыць.

Набор скрыптоў ownCloud дазваляе ствараць уласныя "хмарныя флэшкі" накшталт Google Drive пры наяўнасці ўласнага вэб-хостынгу. Гэта сістэма для арганізацыі захоўвання, сінхранізацыі і абмену дадзенымі, размешчанымі на знешніх серверах.

У якасці дадзеных для захоўвання ў сховішчы могуць выступаць не толькі файлы, але і іншыя аб'екты - адрасныя кнігі, календары-пляніроўнікі, закладкі. Для доступу да дадзеных, захоўваемых у ownCloud, можна выкарыстоўваць веб-інтэрфейс або пратакол WebDAV, а таксама маюцца спецыяльныя кліенты для розных аперацыйных сістэм і мабільных прылад.

OwnCloud можа быць цікавы для тых, каму патрэбен поўны кантроль над сваімі "хмарнымі" дадзенымі. І ў гэтым сэнсе у чацвёртай версіі зроблена значная змена - рэалізавана шыфраванне. Гэта шыфраванне рэалізавана так, што нават адміністратар сервера OwnCloud ў выпадку зашыфраваных файлаў не мае магчымасць прагляду гэтых дадзеных.

Таксама зараз з'явілася арганізацыя сумеснага доступу да календара-планавальніка і асобным катэгорыям календара. Гэта тая функцыянальнасць, аб якой пыталіся чытачы і на нашым сайце пасля выхаду артыкула пра гэты "хмарны" банк дадзеных. Карыстальнік можа адкрыць доступ да календара для іншых людзей, якія змогуць праглядаць планы або, калi ўстаноўлены адпаведныя правы, ствараць новыя запісы.

Цяпер у "воблачным" сховішчы магчыма выкарыстоўваць функцыі размеркаванай сістэмы кіравання версіямі файлаў Git. Гэта дасць магчымасць арганізаваць доступ да розных версій файлаў і прасочваць гісторыю абнаўленняў дадзеных у сховішчы. Такая магчымасць дазваляе карыстачам у любы момант адмяняць абнаўленне файла і вярнуцца да яго раней захаванай версіі.

У якасці эксперыментальнай функцыянальнасці ўкаранёна інтэграцыя з іншымі "хмарнымі" сховішчамі. Гэта значыць з'явілася магчымасць мантаваць знешнія сховішчы - DropBox, GDrive - ўнутр сістэмы каталогаў ownCloud. І такім чынам карыстач атрымлівае доступ да ўсіх знешніх сэрвісаў захоўвання праз адзіны інтэрфейс ownCloud.

Ва ўбудаваным праглядніку дакументаў з'явілася магчымасць адчыняць дакументы ODT, ODS, ODP. Цяпер маецца новае прыкладанне для вядзення і сінхранізацыі задач і планаў (TODO).

Трэба адзначыць з'яўленне рэжыму Drag&Drop для браўзернага вэб-інтэрфейсу.

Таксама ў карыстачоў з'явіліся прылады, якія дазваляюць ім зручна міграваць з аднаго сервера OwnCloud на іншы.

Міхаіл АСТАПЧЫК